BOSNA’NIN HER YERiNDEN TOPLU MEZAR ÇIKMAYA DEVAM EDiYOR
Sırpların BM gözetiminde Srebrenika’da Müslümanlara yaptığı soykırımın kurbanlarını anma töreninde acılar tazelendi. Kimlikleri yeni belirlenebilen kurbanlar dün bir kez daha defnedildi. Halen 13 bin Boşnak erkek kayıp
İKİNCİ Dünya Savaşı’ndan sonra Avrupa’nın gördüğü en büyük soykırımın yaşandığı Bosna Hersek’in acıları dinmiyor. Katliamın 13’üncü yılında düzenlenen anma törenlerinde binlerce kişi gözyaşı döktü. 1995 yılında Birleşmiş Milletler’in (BM) güvenli bölge ilan ettiği Srebrenika’da 8 bin Boşnak Müslüman erkek ve çocuğun Bosnalı Sırplar tarafından katledilmesine dünya seyirci kalmıştı.
ACILAR TAZELENDİ
ANMA törenlerinde, toplu mezarlardan çıkarılan ve kimlikleri yeni tespit edilen 308 Boşnak, 5 yıl önce Srebrenika kurbanları için Potocari’de oluşturulan mezarlıkta dün yeniden toprağa verildi. Buraya defnedilen katliam kurbanlarının sayısı 3 bin 214’e yükseldi. Savaştan önce 27 bin Müslüman nüfusunun, dört bine düştüğü Srebrenitsa’da düzenlenen törenlere bu yıl hiç Sırp yetkili katılmadı.
KATİLLER HALA FİRARİ
BM Uluslararası Adalet Divanı ve Savaş Suçları Mahkemesi, 1995’teki katliamı ‘soykırım’ olarak nitelemişti. Sırp askerleri, BM’nin güvenli bölge ilan ettiği Srebrenika’nın, Hollanda askerlerince kendilerine teslim edilmesinden sonra katliama başlamıştı. Uluslararası Savaş Suçları Mahkemesi’nin haklarında tutuklama emri çıkarttığı Bosnalı Sırpların eski lideri Radovan Karadziç ve eski komutan Ratko Mladiç ise hala yakalanamadı.
Kenti Mladiç’e teslim eden komutana açılan davaya ret
1992-1995 arasında süren Bosna savaşında, Ratko Mladiç yönetiminde Srebrenica kentine giren Sırp askerlerinin katletdiği 8 bin 106 Boşnak için Srebrenika Anneleri’nin ‘soykırıma göz yumduğu’ iddiasıyla BM’ye açtıkları dava reddedildi. Kurban yakınlarının, BM’nin güvenli bölge ilan ettiği ve onbinlerce Boşnak’ın sığındığı Srebrenika’yı, Sırp katil Ratko Mladiç’e teslim eden Hollandalı komutan Albay Ton Karremans nedeniyle bu ülkeye açılan dava da düştü. Mahkemenin davayı ret kararı üzerine soykırım kurbanlarının yakınları Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi’ne (AİHM) gidecek.
Yüzsüz katiller!
Bosnalı Müslümanlar bir yandan soykırımın yaralarını sarmaya çalışırken, diğer yandan da iç savaştan beri kayıp olan yakınlarını arıyor. Onlarca toplu mezar bulunmasına karşın hala 13 binin üzerinde kayıp Boşnak olduğu belirtiliyor. Yetkililer 1992-1995 arasında yaşananlara tanık olan birçok Sırp’ın toplu mezarların ortaya çıkarılması için gönüllü olduğunu belirtirken, kimilerinin ise para karşılığında bilgi verdiğini ifade ediyorlar. Yetkililerin anlattıkları tüyler ürpertici.. Bir toplu mezarın yerini göstermek için mikro dalga fırın isteyen de, 20 bin Euro talep eden de var.
Srebrenika Anneleri’nin sözcüsü Munira Subasic hükümetten toplu mezarların bulunması için daha fazla çaba göstermelerini isterken, ‘Oğlumu bulmak için gerekirse evimi satarım; 13 bin kişi hala kayıp, bunu en az dörtle çarpın, hergün ağlayan insanların sayısını bulursunuz’ diye konuştu.
BM gözetiminde Boşnak katliamı
6-8 Temmuz 1995: Bosnalı Sırp güçler Srebrenika’yı kuşattı. On binlerce Müslüman sivili hafif silahlarla donatılmış 600 Hollandalı asker koruyordu. Sırplar, Srebrenika’yı bombalamaya başladı.
9 Temmuz 1995: Bosnalı Sırplar bombardımanı yoğunlaştırdı. Güneydeki kamplardan kaçan binlerce mülteci kent merkezine akın etti.
10 Temmuz 1995: Hollandalı komutan Albay Ton Karremans, BM’den hava desteği istedi. Ancak bombalama olmadı.
11 Temmuz 1995: Sırp güçleri çekilmedi. Ancak bürokratik bahanelerle NATO uçakları Sırpları bombalamadı. Potocari’deki Hollanda üssüne sığınan çoğu kadın, çocuk ve yaşlılardan oluşan mültecilerin sayısı 20 bini buldu . Akşam saatlerinde kente giren Bosnalı Sırp komutan Ratko Mladiç, Hollandalı komutana eğer silahlarını teslim etmezlerse Müslümanların öldürüleceğini söyledi.
12 Temmuz 1995: Kadın ve çocuklar Müslüman bölgesine götürecek otobüslere bindirilirken, Sırplar 12-77 yaş arasındaki tüm erkekleri ‘savaş suçu sorgusu’ için ayırdı.
13 Temmuz 1995: Silahsız Müslümanların katli, yakındaki Kravitsa köyünde başladı. Barış gücü askerleri Potocari üssünde bulunan 5 bin Müslümanı teslim etti. Karşılığında Bosnalı Sırplar esir aldıkları 14 Hollandalı askeri salıverdi.
16 Temmuz 1995: BM ve Bosnalı Sırplar arasındaki pazarlıklar sonucu Hollandalı askerlerin kentten ayrılmasına izin verilirken, Bosnalı Sırpların Srebrenika’yı ele geçirmesini izleyen beş günde binlerce Müslüman erkek öldürüldü.
